Meesterparketteur Saar Berks bepleit eerherstel monumentale vloeren

Monumentale vloeren léven, tonen uitzonderlijk vakmanschap, vertegenwoordigen de geschiedenis van een pand en zijn vaak heel goed te restaureren.

Historische parketvloeren worden vaak letterlijk over het hoofd gezien en nonchalant vervangen voor een nieuwe versie. Daarin moet verandering komen vindt meervoudig Nederlands Kampioen Parketleggen en meesterparketteur, Saar Berks. “Onwetendheid en gebrek aan kennis zorgen ervoor dat ik veel oud parket terugvind in bouwcontainers. Eeuwig zonde! Monumentale vloeren léven en leggen bijzondere detaillering bloot. Ze tonen uitzonderlijk vakmanschap, vertegenwoordigen de geschiedenis van een pand en zijn vaak heel goed te restaureren. Historische vloeren verdienen meer respect en aandacht, daar zet ik mij met hart en ziel voor in.”

Vloeren vertellen verhalen

Saar behoort tot de selecte groep van meesterparketteurs in Nederland en ontving als enige dame een onderscheidingsbroche voor het voltooien van de Technische Parketopleiding. Haar passie ligt bij hout, ambachtelijke (vergeten) technieken en historisch erfgoed.

“Vloeren vertellen verhalen en nemen je mee in de historie van oude panden. Meer dan andere elementen laten vloeren zien hoe er geleefd is, welke functie een ruimte bekleedde en welke veranderingen er in de loop der tijd zijn aangebracht.”

Saar wil zoveel mogelijk oude vloeren bewaren en ziet graag dat parketvloeren in historische, monumentale panden en paleizen met eerbied voor hun geschiedenis worden gerestaureerd. “Tijdens een renovatie of verbouwing worden houten vloeren vaak niet goed beschermd.”

Beschadigde of besmeurde parketvloeren, die verloren lijken te zijn, kunnen toch in ere worden hersteld. Met de vraag ‘om te komen kijken of er nog wat met de vloer kan’ word ik graag gebeld. Ook zonder intensieve schuurtechnieken kunnen vloeren volledig hersteld worden. Bij oude, houten vloeren zijn gebruikerssporen geaccepteerd. In deze gevallen gaat het niet om perfectie, maar om het bewaren van de eeuwenoude gebruikerssporen.”

Uniek visgraatpatroon

Ingewikkelde patroonvloeren maken direct indruk, maar er zijn ook ontzettend waardevolle visgraat vloeren. De meest uitzonderlijke vloer in deze categorie die Saar ooit is tegengekomen ligt in het huis van, verzamelaar en fabrikant Lambert van Meerten: ‘Oud Holland' aan de Oude Delft te Delft. Sinds 2020 behoort het huis tot de collectie van Vereniging Hendrick de Keyser.

“Wat in eerste instantie een standaard visgraatparket leek, bleek bij nader inzien een vloer met een unieke oplossing bij de banden. Normaliter bestaat een visgraatpatroon uit plankjes van eenzelfde lengte. Deze vloer toont bij de randen een andere maatvoering. In een visgraatparketvloer heb ik dit nooit eerder gezien, zelfs niet op foto’s. Mij doet dit denken aan de klinkerrandafwerking bij bestrating.” Saar durft met de gedachte te spelen dat er waarschijnlijk een houttekort is geweest en dat een zeer creatieve ambachtsman deze parketvloer heeft aangebracht. Deze en andere prachtig bewaard gebleven parketvloeren zijn door Saar in ere hersteld en dagelijks te bezichtigen in het Museumhuis.

Kijk meer naar de vloer

Meesterparketteurs hebben oog voor detail, tonen precisie in meetwerk en beheersen zowel ambachtelijke als moderne technieken. Affiniteit met interieur is een vereiste. Er is een gering aantal meesterparketteurs in Nederland en uitgebreide kennis over historische vloeren is schaars. Volgens Saar komt dit vooral door het ontbreken van een specialistische opleiding. “Er is momenteel geen instituut waar je bijvoorbeeld tot Parketrestaurator kunt worden opgeleid. Mijn achtergrond ligt in meubelrestauratie en scheepsinterieurbouw. Per toeval rolde ik dit vak in en ging in de leer bij een meesterparketteur. Langzaamaan zie ik dit mooie ambacht van het interieurtoneel verdwijnen en daarom deel ik mijn passie, kennis en kunde zoveel als mogelijk. Iedereen die graag met zijn handen werkt en liefde voor hout en historie heeft, roep ik op de ogen naar de vloer te richten. Dit geldt ook voor opdrachtgevers en huiseigenaren: Kijk naar wat er nog ligt en vraag specialisten of bestaande vloeren in ere kunnen worden hersteld. Dit duurzame gedachtegoed toont respect voor zowel het materiaal als voor het behoud van vakmanschap en historie.”